• Trang chủ
  • Công Nghệ Đúc Trang Sức: So Sánh Ly Tâm và Chân Không

Công Nghệ Đúc Trang Sức: So Sánh Ly Tâm và Chân Không

HỌC VIỆN CEZAN | Tin tức - sự kiện | Cập nhật: 04/11/2025

 

Đúc là trái tim của quy trình chế tác trang sức, là khoảnh khắc quyết định liệu mẫu sáp tinh xảo có thể biến thành kim loại quý hoàn hảo hay không. Trong sản xuất kim hoàn hiện đại, việc sử dụng các phương pháp Kỹ thuật đúc ly tâm trang sức và đúc trang sức chân không là bắt buộc để đảm bảo chi tiết, độ đặc của kim loại và đặc biệt là tối ưu hóa đúc vàng, giảm thiểu tỉ lệ hỏng. Việc thất bại trong khâu đúc không chỉ gây lãng phí vật liệu quý mà còn làm chậm trễ toàn bộ chuỗi sản xuất. 

Bài viết chuyên sâu này sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện về hai công nghệ đúc tiên tiến nhất, từ nguyên lý vật lý, quy trình chuẩn bị khuôn thạch cao, cách tính toán nhiệt độ chính xác, đến các phương pháp xử lý lỗi đúc phổ biến. Nắm vững sự khác biệt và ưu nhược điểm của đúc trang sức chân không so với Kỹ thuật đúc ly tâm trang sức là yếu tố then chốt để mọi nhà quản lý sản xuất và thợ kim hoàn có thể kiểm soát chất lượng và tối ưu hóa đúc vàng và các kim loại quý khác. 

 


1. Nguyên Lý Cốt Lõi và Tầm Quan Trọng của Công Đoạn Đúc 

đúc trang sức 

1.1. Mục tiêu của Đúc Trang Sức Hiện Đại 

Đảm bảo độ điền đầy (Fill-ability): Kim loại lỏng phải điền đầy mọi chi tiết nhỏ nhất trong khuôn. 

Độ đặc và đồng nhất (Density): Kim loại phải đặc, không có lỗ rỗng (Porosity) bên trong. 

Tối ưu hóa đúc vàng và vật liệu quý: Giảm thiểu thất thoát, biến dạng và lỗi đúc do đặc tính dễ co ngót của vàng. 

 

1.2. Chuẩn Bị Khuôn Đúc (Investment Casting) 

Tạo Khuôn Thạch Cao (Investment): Phân tích các loại thạch cao chuyên dụng cho kim hoàn và quy trình hút chân không để loại bỏ bọt khí trong thạch cao. 

Chu trình nung khuôn (Burnout Cycle): Hướng dẫn biểu đồ nhiệt độ chính xác để nung chảy và loại bỏ hoàn toàn mẫu sáp/resin mà không làm nứt khuôn. 

 


2. Kỹ Thuật Đúc Ly Tâm Trang Sức (Centrifugal Casting) 

đúc tâm ly trang sức 

Phương pháp này sử dụng lực ly tâm để đẩy kim loại vào khuôn, là một trong những kỹ thuật lâu đời và phổ biến nhất. 

2.1. Nguyên lý và Cơ chế Hoạt Động 

Sử dụng Lực Ly Tâm: Phân tích cách máy quay ly tâm tạo ra lực G (G-force) để ép kim loại vào khuôn, hiệu quả đặc biệt với các mẫu có đường chảy phức tạp. 

Thiết lập Máy: Hướng dẫn cân bằng và điều chỉnh tốc độ quay của máy ly tâm phù hợp với kích thước khuôn và trọng lượng kim loại. 

 

2.2. Ưu Điểm và Hạn Chế 

Ưu điểm: Chi phí đầu tư máy thấp, hiệu quả cho hầu hết các loại kim loại và kích thước khuôn trung bình. 

Hạn chế: Kim loại dễ bị xáo trộn, có thể tạo ra các vùng khí (turbulence) nếu không được kiểm soát nhiệt độ và tốc độ quay chính xác. 

 

2.3. Tối Ưu Hóa Đúc Vàng Bằng Ly Tâm 

Kiểm soát nhiệt độ rót (Pouring Temperature): Điều chỉnh nhiệt độ kim loại lỏng để tránh đóng băng sớm trong quá trình quay. 

 


3. Đúc Trang Sức Chân Không (Vacuum Casting) 

 đúc trang sức chân không

Phương pháp này sử dụng sự chênh lệch áp suất để hút kim loại vào khuôn, đang dần trở nên phổ biến với các chi tiết phức tạp. 

3.1. Nguyên lý và Cơ chế Hoạt Động 

Sử dụng Lực Hút Chân Không: Phân tích cách máy đúc trang sức chân không tạo ra một vùng áp suất thấp (vacuum) dưới khuôn, "hút" kim loại nóng chảy từ nồi nấu vào khuôn. 

Ứng dụng Áp suất Phản hồi (Pressure Over-Riding): Sau khi hút, máy thường bơm áp suất dương để tăng cường độ đặc của kim loại. 

 

3.2. Ưu Điểm và Hạn Chế 

Ưu điểm: Độ điền đầy kim loại vượt trội, lý tưởng cho các chi tiết cực nhỏ (micro-pave) và các mẫu có thành mỏng, khả năng tối ưu hóa đúc vàng tốt hơn. 

Hạn chế: Chi phí đầu tư máy cao hơn, đòi hỏi quy trình chuẩn bị khuôn thạch cao và nhiệt độ phức tạp hơn. 

 

3.3. Kỹ Thuật Đặc Biệt: Đúc Áp Suất Chân Không (VPC - Vacuum Pressure Casting) 

Kết hợp cả hai nguyên lý (chân không và áp suất) để đạt được độ đặc và điền đầy tối đa. 

 


4. Xử Lý Lỗi Đúc và Tối Ưu Hóa Tỉ Lệ Hỏng Kim Loại xử lý lỗi trong kim hoàn

 

Việc giảm thiểu tỉ lệ hỏng (ShrinkagePorosityIncomplete Fill) là mục tiêu hàng đầu của mọi xưởng đúc. 

4.1. Lỗ Rỗng (Porosity) và Co Ngót (Shrinkage) 

Nguyên nhân: Lỗi do khí bị kẹt (Gas Porosity) hoặc do kim loại co lại khi nguội (Shrinkage Porosity). 

Khắc phục: Tối ưu hóa nhiệt độ khuôn, tối ưu hóa đúc vàng bằng cách thêm các "bể chứa" kim loại lỏng (Reservoirs) trên cây đúc. 

 

4.2. Lỗi Điền Đầy Không Hoàn Toàn (Incomplete Fill) 

Nguyên nhân: Nhiệt độ kim loại quá thấp, hoặc độ thông khí (Permeability) của khuôn kém. 

Khắc phục: Tăng nhiệt độ rót, điều chỉnh công thức thạch cao. 

 

4.3. Biến Dạng và Nứt (Cracking/Deformation) 

Nguyên nhân: Tháo khuôn quá sớm hoặc quá chậm, sự chênh lệch nhiệt độ giữa khuôn và kim loại. 

Khắc phục: Tuân thủ thời gian làm nguội tiêu chuẩn và Kỹ thuật đúc ly tâm trang sức được cân bằng. 

 


5. Kết Nối Công Đoạn Đúc và Đặc Tính Kim Loại 

 đúc ly tâm trang sức

Kỹ thuật đúc ly tâm trang sức hay đúc trang sức chân không cần được điều chỉnh theo loại kim loại. 

5.1. Đúc Vàng (Gold Alloys) 

Đặc tính: Dễ co ngót và dễ tạo lỗ rỗng. 

Yêu cầu: Cần kiểm soát nhiệt độ nghiêm ngặt và sử dụng các hệ thống đúc có áp suất (Vacuum/Pressure) để tối ưu hóa đúc vàng. 

 

5.2. Đúc Bạch Kim (Platinum) 

Đặc tính: Nhiệt độ nóng chảy rất cao. 

Yêu cầu: Cần máy đúc chuyên dụng, nồi nấu sứ (Ceramic Crucible) và quy trình nung khuôn khác biệt. 

 

5.3. Đúc Bạc (Silver) 

Đặc tính: Dễ bị ôxy hóa và tạo bọt khí. 

Yêu cầu: Cần chất khử ôxy hóa (Deoxidizers) và đúc trong môi trường bảo vệ. 

 


Kiểm Soát Đúc – Kiểm Soát Chất Lượng Sản Phẩm

Công nghệ đúc trang sức chân không và Kỹ thuật đúc ly tâm trang sức là nền tảng của sản xuất kim hoàn hiệu suất cao. Việc hiểu rõ nguyên lý hoạt động, biết cách xử lý lỗi, và điều chỉnh quy trình để tối ưu hóa đúc vàng và các kim loại quý khác sẽ trực tiếp tối ưu hóa tỉ lệ hỏng kim loại, tiết kiệm chi phí và nâng cao danh tiếng về chất lượng của sản phẩm. Làm chủ công nghệ đúc chính là làm chủ quy trình chế tác. 

 

Đăng ký ngay

Bài viết liên quan

Kim Loại Gây Dị Ứng: Nhận Diện Nickel và An Toàn Trang Sức

T11 2025

Kim Loại Gây Dị Ứng: Nhận Diện Nickel và An Toàn Trang Sức

Trong ngành kim hoàn, trách nhiệm nghề nghiệp không chỉ dừng lại ở chất lượng và tính thẩm mỹ, mà còn liên quan trực tiếp đến sức khỏe của người tiêu dùng. Việc sử dụng các kim loại thay thế hoặc hợp kim không đạt chuẩn có thể dẫn đến các phản ứng dị ứng nghiêm trọng. Trong số đó, Nickel là thủ phạm phổ biến nhất, gây ra hiện tượng viêm da tiếp xúc. Do đó, việc nhận diện Nickel trong trang sức và các loại kim loại gây dị ứng trang sức khác, cùng với việc tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn chế tác, là yêu cầu đạo đức và pháp lý bắt buộc đối với mọi nhà chế tác kim hoàn.

Kim Loại Trang Sức Hiện Đại: Thép Không Gỉ và Titanium.

T11 2025

Kim Loại Trang Sức Hiện Đại: Thép Không Gỉ và Titanium.

Trong khi Vàng, Bạc và Bạch Kim thống trị phân khúc truyền thống, sự trỗi dậy của kim loại trang sức hiện đại như Thép Không Gỉ (Stainless Steel)Titanium đang mở ra những cơ hội thị trường mới mẻ và đầy tiềm năng. Các kim loại này không chỉ thu hút người tiêu dùng trẻ tuổi và nam giới nhờ độ bền vượt trội, phong cách công nghiệp, và giá thành hợp lý, mà còn thách thức người thợ kim hoàn phải làm chủ các kỹ thuật chế tác mới. Việc thành thạo chế tác Titanium và xử lý trang sức thép không gỉ là chìa khóa để một xưởng kim hoàn hiện đại đa dạng hóa sản phẩm và nắm bắt phân khúc thị trường đang phát triển này.

Vàng Màu Độc Đáo: Công Thức Pha Vàng Hồng, Vàng Đen

T11 2025

Vàng Màu Độc Đáo: Công Thức Pha Vàng Hồng, Vàng Đen

Trong nghệ thuật kim hoàn, màu sắc của vàng không còn bị giới hạn bởi màu vàng truyền thống. Ngày nay, thông qua kỹ thuật pha vàng màu tinh vi, các nghệ nhân có thể tạo ra một bảng màu phong phú và độc đáo, từ sắc ấm áp của Vàng Hồng, sự lạ mắt của vàng xanh (Green Gold), đến vẻ huyền bí của chế tác vàng đen (Black Gold). Sự khác biệt này nằm ở việc kiểm soát chặt chẽ công thức pha vàng hồng và các kim loại hợp kim khác, ảnh hưởng trực tiếp đến đặc tính vật lý và vẻ đẹp cuối cùng của sản phẩm.

Vàng Trắng vs Bạch Kim: Ứng Dụng Trong Nhẫn Kim Cương

T11 2025

Vàng Trắng vs Bạch Kim: Ứng Dụng Trong Nhẫn Kim Cương

Khi nói đến nhẫn kim cương hoặc các món trang sức cao cấp, Vàng Trắng và Bạch Kim (Platinum) là hai lựa chọn kim loại màu trắng phổ biến nhất, nhưng sự khác biệt giữa chúng lại là yếu tố sống còn đối với độ bền, độ sáng và chi phí sản xuất. Việc hiểu rõ so sánh Platinum và Vàng trắng không chỉ giúp nhà thiết kế đưa ra quyết định modeling tối ưu mà còn hỗ trợ người thợ chế tác áp dụng kỹ thuật đúc và mạ phù hợp. Vàng trắng chế tác yêu cầu mạ Rhodium định kỳ, trong khi Bạch kim Pt950 lại nổi tiếng với độ bền vĩnh cửu và đặc tính không gây dị ứng.

Kim Loại Trang Sức: Phân Tích Vàng, Bạc và Bạch Kim

T11 2025

Kim Loại Trang Sức: Phân Tích Vàng, Bạc và Bạch Kim

Trong ngành kim hoàn, sự lựa chọn kim loại chế tác trang sức đóng vai trò quyết định không chỉ vẻ đẹp, độ bền mà còn là giá trị kinh tế của sản phẩm. Từ ánh kim rực rỡ của Vàng, vẻ thanh lịch của Bạc, đến độ cứng cáp của Bạch Kim, mỗi kim loại quý đều sở hữu những đặc tính vật lý và hóa học riêng, yêu cầu các kỹ thuật chế tác kim hoàn khác nhau. Để thành công trong lĩnh vực này, việc hiểu rõ Phân loại vàng theo Carat, sự khác biệt giữa Vàng 18K 14K, hay các tiêu chuẩn hợp kim như Bạch Kim Pt950 là kiến thức nền tảng không thể thiếu.

Khắc Phục Lỗi Chế Tác: Lỗ Hổng Đúc, Sai Lệch và Gãy Chấu

T11 2025

Khắc Phục Lỗi Chế Tác: Lỗ Hổng Đúc, Sai Lệch và Gãy Chấu

Trong ngành kim hoàn, dù đã được hỗ trợ bởi công nghệ 3D tiên tiến đến đâu, quá trình chế tác vẫn luôn tiềm ẩn những rủi ro kỹ thuật. Việc xử lý lỗi một cách nhanh chóng và chính xác là yếu tố quyết định hiệu suất và chi phí sản xuất. Các vấn đề như lỗ hổng khi đúc (Porosity), sai lệch kích thước nghiêm trọng, hay tình trạng khắc phục gãy chấu nhẫn sau khi gắn đá là những thử thách thường xuyên mà mọi xưởng kim hoàn đều phải đối mặt.

Kỹ Thuật Đánh Bóng: Mạ Rhodium và Xi Vàng Trang Sức Chuyên Sâu

T11 2025

Kỹ Thuật Đánh Bóng: Mạ Rhodium và Xi Vàng Trang Sức Chuyên Sâu

Giai đoạn Hoàn thiện bề mặt trang sức là bước cuối cùng và cũng là bước quyết định vẻ đẹp, độ lấp lánh và giá trị cảm quan của một món kim hoàn. Từ phôi kim loại thô sau khi đúc, qua bàn tay của người thợ đánh bóng trang sức kỹ thuật mạ tinh xảo, sản phẩm sẽ đạt đến độ sáng gương hoàn hảo. Việc thành thạo Kỹ thuật đánh bóng trang sứccùng với mạ Rhodium và xi vàng trang sức là yếu tố then chốt để sản phẩm của bạn nổi bật trên thị trường. 

Công Nghệ Đúc Trang Sức: So Sánh Ly Tâm và Chân Không

T11 2025

Công Nghệ Đúc Trang Sức: So Sánh Ly Tâm và Chân Không

Đúc là trái tim của quy trình chế tác trang sức, là khoảnh khắc quyết định liệu mẫu sáp tinh xảo có thể biến thành kim loại quý hoàn hảo hay không. Trong sản xuất kim hoàn hiện đại, việc sử dụng các phương pháp Kỹ thuật đúc ly tâm trang sức và đúc trang sức chân không là bắt buộc để đảm bảo chi tiết, độ đặc của kim loại và đặc biệt là tối ưu hóa đúc vàng, giảm thiểu tỉ lệ hỏng. Việc thất bại trong khâu đúc không chỉ gây lãng phí vật liệu quý mà còn làm chậm trễ toàn bộ chuỗi sản xuất. 

Mài Dũa, Lắp Ráp: Kỹ Thuật Chế Tác Trang Sức Cơ Bản

T11 2025

Mài Dũa, Lắp Ráp: Kỹ Thuật Chế Tác Trang Sức Cơ Bản

Trong thế giới kim hoàn, sự hoàn hảo của một món trang sức không chỉ đến từ thiết kế 3D phức tạp hay quy trình đúc hiện đại, mà còn phụ thuộc phần lớn vào đôi tay khéo léo của người thợ. Giai đoạn chế tác thô, bao gồm Kỹ thuật mài dũa trang sức và lắp ráp trang sức thủ công, là nền tảng để biến một phôi kim loại thô cứng sau khi đúc thành một tác phẩm có hồn. Đây là những kỹ năng cầm tay cơ bản nhưng tối quan trọng mà mọi người thợ kim hoàn, dù là truyền thống hay hiện đại, đều phải nắm vững. 

Nghệ Thuật Kim Hoàn: Hướng Dẫn Toàn Diện Quy Trình Chế Tác

T11 2025

Nghệ Thuật Kim Hoàn: Hướng Dẫn Toàn Diện Quy Trình Chế Tác

Nghề kim hoàn là sự giao thoa kỳ diệu giữa nghệ thuật và khoa học. Mỗi món trang sức lấp lánh đều ẩn chứa một hành trình dài đầy tinh hoa, từ ý tưởng sáng tạo trên giấy, qua bàn tay tài hoa của người thợ, đến sự hỗ trợ đắc lực của công nghệ hiện đại. Ngày nay, Quy trình chế tác trang sức đã được nâng lên một tầm cao mới, nơi các kỹ thuật thủ công truyền thống được tối ưu hóa và bổ sung bởi máy móc công nghệ cao. 

 

Quy Trình Số Hóa Trang Sức: Từ Bản Vẽ Tay Đến File ST

T11 2025

Quy Trình Số Hóa Trang Sức: Từ Bản Vẽ Tay Đến File ST

Trong ngành kim hoàn, sự sáng tạo thường bắt nguồn từ những nét chì trên giấy – đó là bản vẽ tay truyền thống. Tuy nhiên, để đưa ý tưởng nghệ thuật đó vào sản xuất chính xác bằng công nghệ hiện đại, một quy trình số hóa trang sức chuẩn mực là điều bắt buộc. Quá trình này không chỉ đơn thuần là vẽ lại mà là một chuỗi các bước kỹ thuật, biến một phác thảo 2D giàu cảm xúc thành một mô hình 3D hoàn chỉnh, sẵn sàng cho in ấn và đúc.

ZBrush Trang Sức: Modeling Chi Tiết Phức Tạp, Art Jewelry

T11 2025

ZBrush Trang Sức: Modeling Chi Tiết Phức Tạp, Art Jewelry

Trong lĩnh vực Thiết Kế Trang Sức 3D, nếu các phần mềm CAD truyền thống như Rhino hay Matrixgold là công cụ của kỹ sư, thì ZBrush chính là bàn tay của nghệ nhân điêu khắc. ZBrush là phần mềm điêu khắc kỹ thuật số (Digital Sculpting) hàng đầu, mở ra khả năng vô tận cho những nhà thiết kế muốn tạo ra các tác phẩm trang sức nghệ thuật, hữu cơ, hoặc các mẫu có độ phức tạp cao như các chi tiết văn hóa Á Đông (Rồng, Phượng, Tỳ Hưu) hay các họa tiết chạm khắc cổ điển. Việc thành thạo ZBrush trang sức không chỉ là một kỹ năng mà còn là sự nâng cấp tư duy, giúp nhà thiết kế vượt qua giới hạn của các hình học cơ bản.